رشته مهندسی عمران

تعریف بنیادی رشته مهندسی عمران

رشته مهندسی عمران یکی از مهم‌ترین شاخه‌های مهندسی در کشور است که به ساخت و ساز و طراحی سازه‌های طبیعی می‌پردازد. اکثر افراد جامعه رشته مهندسی عمران را با نام ساختمان‌سازی نیز می‌شناسند. اما رشته عمران تنها مشاغل مربوط به ساختمان‌سازی را شامل نمی‌شود و در ابعاد دیگری مانند سدسازی نیز به جامعه کمک می‌کند. تیم محتوای حرف آخر در این مطلب به بررسی کامل و جامع رشته مهندسی عمران می‌پردازد و بازار کار و درآمد این رشته را به طور کامل بررسی می‌کند.

هدف از رشته مهندسی عمران

هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در پروژه‌های مختلف عمرانی در زمینه‌های ساختمانی ، راه‌سازی ، پل‌سازی ، سازه‌ها و بناهای آبی، جمع‌آوری و دفع فاضلاب و … مسوولیت طرح ، محاسبه و اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند. مهندسی عمران از جمله رشته‌هایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران کشور است. یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد، مانند: سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دکل‌های مخابرات، ساختمان‌های مقاوم در مقابل زلزله، سیل و آتش و نیروگاههای برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار می‌گیرد.

تاریخچه رشته مهندسی عمران

تاریخچه ی مهندسی عمران به قرن هجدهم باز می‌گردد. در آن زمان مهندسی عمران در مقابل مهندسی نظامی قرار داشت. اصطلاحی که به همه ی امور مهندسی که به مسایل ساخت و ساز بناهای دست ساز بشر باز می‌گشت. مانند سدها، ساختمان ها، پل‌ها و کانال‌ها گفته می‌شد.

این رشته قبلا به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده و به منظور تربیت مهندسان طراح ، محاسبه و اجرای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی ، راه‌سازی و تاسیسات آبی و همچنین همکاری با مهندسان مشاور، به وجود آمده است.

وضعیت نیاز کشور به رشته مهندسی عمران

وقتی کسی صحبت از سازندگی می‌کند اولین چیزی که به ذهن هر کس می‌رسد پل، سد، کارخانه و کارگاه است که ساخت بنای همه اینها بر عهده مهندسین عمران است و به همین دلیل فرصت‌های شغلی این رشته در همه جای دنیا بسیار زیاد است. در کشور ما نیز که فعالیت‌های عمرانی 30 تا 40 درصد کل بودجه کشور را به خود اختصاص می‌دهد، بازار کار یک مهندس عمران از مهندسین رشته‌های دیگر بیشتر است. بویژه این که کشور ما بعد از انقلاب در زمینه مهندسی عمران رشد زیادی داشته است.
با توجه به روند رو به رشد ساخت و ساز بناهای شهری در ایران و احتیاج به مسکن و ساختمان به نظر می‌رسد بازار کار این رشته همچنان پویا و پرتحرک باشد.

مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران

مقطع کارشناسی پیوسته رشته مهندسی عمران

دوره تحصیل رشته مهندسی عمران 4 ساله و معادل 8 ترم تحصیلی است و دانشجویان رشته مهندسی عمران موظف به گذراندن 140 واحد درسی هستند.

آینده شغلی رشته مهندسی عمران

اصولا مهندس عمران شانس کاری زیادی دارد چون در طراحی و ساخت بسیاری از کارهای عمرانی مانند: راهها ، پل‌ها ، سدها ، سازه‌های دریایی برای سکوهای نفتی، آشیانه‌های هواپیما و خانه‌های مسکونی مقاوم در مقابل زلزله‌، مهندسین عمران حضوری فعال دارند. متخصصانی که یا در دفترهای مشاوره به طراحی پروژه‌های فوق می‌پردازند و یا مجری کارهای عمرانی مذکور بوده و به کیفیت اجرای آنها نظارت دارند.البته باید توجه داشت که هر دانشجوی مهندسی عمران نمی‌تواند فرصت‌های شغلی خوبی داشته باشد. بلکه باید در دوران تحصیل به دنبال پژوهش ، تحقیق و یادگرفتن باشد نه این که تنها واحدهای دانشگاهی را پاس کند و یا حتی به فکر یک معدل خوب دانشگاهی باشد. چون شرکتهای عمرانی خصوصی و دولتی به دنبال یک نیروی کارآمد هستند نه یک شاگرد اول دانشگاه .

مشاغل قابل احراز رشته مهندسی عمران

محاسبه ، ساخت و اجرا و تا حدودی طراحی ساختمانهای مختلف مسکونی، اداری و صنعتی اعم از آجری، بتنی و فولادی، نظیر ساختمانهای مسکونی ویلایی، چندطبقه، آپارتمانها و برجهای بلند و همچنین کارهای ساختمانی اداره‌ها، مدرسه‌ها، بیمارستانها ،کارخانه‌ها و مراکز صنعتی، ساختمانها و مراکز ورزشی ، تالارهای اجتماعات و
طراحی ، محاسبه و اجرای راهها و جاده‌های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و روستاها اعم از : راههای شوسه، راههای آسفالته، بزرگراه ها و نیز راه‌آهن (شامل مسیریابی ، پیاده کردن مسیر ، زیرسازی و روسازی)
ساخت و اجرا و در مواردی طراحی و محاسبه انواع پلهای بتنی و فلزی با دهانه‌ها و ابعاد و شکلهای متفاوت نظیر: پلهای داخل
شهری و روگذرها، پلهای خارج شهری و جاده‌ها.
اجرای سدهای مختلف خاکی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وابسته نظیر تونل یا کانال انحراف آب رودخانه (جهت اجرای عملیات کارگاهی در ضمن ساخت سد)، تاسیسات آبگیری از سد و کنترل ارتفاع آب در پشت سد و …
اجرای کارهای مربوط به ساماندهی رودخانه‌ها.
طراحی ، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب اعم از انواع کانالهای تحت فشار و یا کانالهای با سطح آزاد آب که به منظور انتقال آب از سدها و دریاچه‌ها و … برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعتی به منطقه‌های مورد نیاز و نیز جهت انتقال آب از تصفیه‌خانه‌های آب به مخازن آب و از آن‌جا به مناطق مصرف، ساخته می‌شوند.
ساخت تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب شامل: ساختمانها و تاسیسات مربوط، محوطه‌سازی و … .
طراحی ، محاسبه و ساخت شبکه‌های آب‌رسانی به منطقه‌های شهری و روستایی جهت تامین آب شرب مورد نیاز افراد و تاسیسات مربوط نظیر: مخازن آب، لوله‌کشی ، انشعابات و … .
طراحی ، محاسبه و ساخت شبکه‌های جمع‌آوری و دفع آبهای سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابانها و سایر منطقه‌های شهرها و شهرکها و همچنین شبکه‌های جمع‌آوری و دفع فاضلابهای خانگی و صنعتی و انتقال آنها به خارج از شهر و تصفیه‌خانه‌ها.
انجام بسیاری از کارهای نقشه‌برداری که برای کارهای ساختمانی مختلف نظیر: راه‌سازی، سد سازی، و … مورد نیاز است؛ و همچنین تا حدودی کارهای نقشه‌کشی طراحی و معماری. طراحی ، توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه

نحوه تحصیل در رشته مهندسی عمران

پیش نیازها یا توانایی های علمی مورد نیاز برای تحصیل در رشته مهندسی عمران

یک مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با جمله سایرین باشد. چون رشته مهندسی عمران یک رشته گروهی است. یعنی متخصص عمران در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از جامعه کارگران، تکنسین‌ها و مهندسان رشته‌های دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباط خوبی برقرار کند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت کارش باشد.
با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این رشته ارایه می‌گردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه‌های ریاضی و فیزیک برخوردار باشد. همچنین توان جسمی ، قدرت تجزیه و تحلیل ، قدرت تجسم و دقت کافی در بسیاری از مسایل را داشته باشد.
رشته مهندسی عمران دارای دو بعد اجرایی و نظری و آزمایشگاهی است. در این میان عده‌ای از مهندسین جذب کارهای اجرایی می‌شوند که در این صورت باید آمادگی کار در کارگاههای داخل و خارج شهر را داشته باشند یعنی برای برنامه‌ریزی و سروکار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند و عده‌ای نیز جذب بعد نظری و آزمایشگاهی مهندسی می‌شوند که این عده نیز باید آمادگی کارهای محاسباتی ، دفتری و آزمایشگاهی را داشته باشند. کارهایی که به ریاضیات قوی و صبر و حوصله بسیار نیاز دارد.
شایان ذکر است که بسیاری از کارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا زیادی را می‌طلبد لذا داوطلب این رشته باید علاقمند به کارهای عمرانی بوده و توانایی کار در محیطهای پرجمعیت را داشته باشد.

دروس رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی پیوسته

جدول دروس عمومی دوره کارشناسی پیوسته رشته مهندسی عمران

تعداد واحد			پیش نیاز	نام درس	ردیف
جمع	عملی	نظری	پیش نیاز	نام درس	ردیف
2	-	2	-	اندیشه اسلامی1	1
2	-	2	-	اندیشه اسلامی2	2
2	-	2	-	اخلاق اسلامی	3
2	-	2	-	انقلاب اسلامی ایران	4
2	-	2	-	تاریخ تحلیلی صدر اسلام	5
2	-	2	-	متون اسلامی	6
3	-	3	-	زبان و ادبیات فارسی	7
3	-	3	-	زبان انگلیسی	8
1	1	-	-	تربیت بدنی1	9
1	1	-	-	تربیت بدنی2	10
2	-	2	-	دانش خانواده وجمعیت	11
2	-	2	-	دفاع مقدس	12
24				جمع

جدول دروس پایه دوره کارشناسی پیوسته رشته مهندسی عمران

تعداد واحد			پیش نیاز	نام درس	ردیف
جمع	عملی	نظری	پیش نیاز	نام درس	ردیف
3	-	3	-	ریاضی عمومی1	1
3	-	3	ریاضی عمومی1	ریاضی عمومی2	2
3	-	3	ریاضی عمومی2	معادلات دیفرانسیل	3
3	-	3	نیمسال دوم به بعد	برنامه نویسی کامپیوتر	4
2	-	2	برنامه نویسی کامپیوتر-معادلات دیفرانسیل	محاسبات عددی	5
2	-	2	ریاضی عمومی1	آمار و احتمالات مهندسی	6
3	-	3	ریاضی عمومی1 و یا همزمان	فیزیک1	7
1	1	-	فیزیک1	آزمایشگاه فیزیک1	8
20				جمع

جدول دروس اختیاری دوره کارشناسی پیوسته رشته مهندسی عمران

تعداد واحد			پیش نیاز	نام درس	ردیف
جمع	عملی	نظری	پیش نیاز	نام درس	ردیف
2	-	2	نیمسال هفتم به بعد	مقررات ملی ساختمان	1
3	-	3	کاربرد کامپیوتر در مهندسی عمران	مقدمه ای به مدل سازی و شبیه سازی	2
3	-	3	نیمسال ششم به بعد	سیستم های مبتنی بر وب و پایگاه های داده در مهندسی مدیریت	3
3	-	3	ریاضی عمومی1-فیزیک1-زمین شناسی	انرژی و توسعه پایدار	4
3	-	3	مهندسی محیط زیست	مبانی اکولوژی	5
2	-	2	متره و برآورد	اصول مدیریت ساخت	6
2	-	2	-	زبان تخصصی	7
3	-	3	نیمسال هفتم به بعد	پروژه تخصصی	8
2	-	2	-	تاسیسات مکانیکی و برقی	9
2	-	2	محاسبات عدی-تحلیل سازه ها2	کاربرد کامپیوتر در مهندسی عمران	10
2	-	2	رسم فنی-نقشه کشی ساختمان-مکانیک سیالات	مهندسی سیستم ها	11
2	-	2	نیمسال پنجم به بعد	مبانی GISدر مهندسی عمران	12
3	-	3	مهندسی محیط زیست	طراحی ،ساخت و نگهداری سیستم های مهندسی عمران و محیط زیست	13
2	-	2	نیمسال چهارم به بعد	اقتصاد مهندسی	14
3	-	3	-	شیمی عمومی	15
37				جمع